O teatrze

Obecny teatr różni się nieco od tego sprzed tysięcy lat.
Za okres powstania pierwszego teatru przyjmuje się VI wiek przed naszą erą. To wtedy, w 534 roku, w Grecji odbył się pierwsze Wielkie Dionizje. Teatr w tym czasie rozwijał się także w Rzymie. Dionizje dzieliły się na Wielkie, podczas których urządzano procesje i z których wykształciła się tragedia, a także Dionizje Małe, które dały początek komedii. Sztuka starożytna zajmowała się głównie tematyką religijną. W 543 r.p.n.e wprowadzono po raz pierwszy postać aktora. W teatrze starogreckim aktorów na scenie występowało co najwyżej trzech i zawsze byli to mężczyźni (nawet w rolach damskich). Mieli oni maski, które odzwierciedlały humor postaci. Przedstawienia były widoczne dla szerszego grona publiczności, ponieważ odbywały się na przykład na zboczach wzgórz. Dzięki temu i aktorzy, i widzowie czuli się złączeni z naturą. Kryte teatry nazwano amfiteatrami. Były one podzielone na teatron – miejsce dla publiczności, orchestrę – miejsce dla chóru, skene – miejsce przez które wchodzili i wychodzili aktorzy i proskenion – podwyższenie, na którym się pokazywali. Przedstawienia rozpoczynał chór (stasimon), który wchodził jeszcze kilka razy. Fabuła nie była aż tak ważna w teatrze starogreckim, jednak sam teatr mógł spełniać funkcję propagandową, informatywną, estetyczną i rozrywkową.
Teatr rozwijał się także w średniowieczu, gdzie głównie podejmowano tematykę religijną. W oświeceniu powrócono do antycznej formy teatru. Ważny dla teatru był Szekspir, jego dzieła zmieniły oblicze instytucji. W teatrze coraz więcej było eksperymentów, po II wojnie światowej rozwinęła się awangarda, przedstawienia zaburzały granicę między aktorami a widzem, dążyły do ich jak największej interakcji. Na burzenie tak zwanej „czwartej ściany” wpadli już starożytni Grecy, którzy podczas swoich występów przerywali je i zaczynali dialog z publicznością.
Istnieją różne rodzaje widowisk teatralnych. Oprócz standardowych przedstawień dramatycznych wyróżniamy też operę i operetkę, a także pantomimę opartą na geście i mimice, a także balet czy teatr plastyczny, oparty na plastyce dekoracji i ruchu.
Przedstawienia teatralne nie zawsze odbywały i nie zawsze odbywają się w krytym budynku. Zgodnie z ideą teatru starożytnej Grecji aktorzy przenoszą się na bulwary, do ogródków czy na ulice. Osobną formą jest teatr radiowy czy telewizyjny, gdzie nie widzimy aktorów na żywo.
Teatr działa na zmysły człowieka, łączy scenografię (czyli działa na wzrok) z oprawą muzyczną (pobudza zmysł słuchu), może też działać na ośrodek węchu i dotyku.